1/4/12

"Πρωταπριλιά" ένα ευρωπαϊκό έθιμο

Παραδοσιακά η Πρωταπριλιά έχει συνδεθεί με τα αθώα ψέματα που λέγονται για να ξεγελάσουμε ο ένας τον άλλο και είναι ένα από τα λίγα έθιμα που τηρούνται πανευρωπαϊκά. Η συγκεκριμένη μέρα έχει ειδική ονομασία σε πολλές χώρες (April Fool's day στην Αγγλία, Poisson d' Avril στη Γαλλία, Aprilscherz στη Γερμανία). Ποιά είναι όμως η προέλευση του εθίμου; Δυο θεωρίες είναι oι επικρατέστερες. Η πρώτη ότι   το έθιμο ξεκίνησε από τους Kέλτες. Λαός της βορειοδυτικής Ευρώπης, οι Κέλτες, ήταν δεινοί ψαράδες. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου. Όσο καλοί ψαράδες όμως και να ήταν, την εποχή αυτή του χρόνου τα ψάρια πιάνονται δύσκολα. Έτσι και αυτοί, όπως προστάζει ο "κώδικας δεοντολογίας" των ψαράδων όλων των εποχών, έλεγαν ψέματα σχετικά με τα πόσα ψάρια είχαν πιάσει. Αυτή η συνήθεια, έγινε με το πέρασμα του χρόνου έθιμο.
Η δεύτερη τοποθετεί τη γέννηση του εθίμου στη Γαλλία  του 16ου αιώνα. Μέχρι το 1564 η πρωτοχρονιά των Γάλλων ήταν η "1η Απριλίου". Την χρονιά αυτή όμως, και επί βασιλείας Καρόλου του 9ου αυτό άλλαξε και ως πρωτοχρονιά καθιερώθηκε η 1η Ιανουαρίου.. Στην αρχή αυτό δεν το δέχτηκαν όλοι οι πολίτες. Οι αντιδραστικοί συνέχιζαν να γιορτάζουν, την παλαιά πλέον, πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου, ενώ οι υπόλοιποι τους έστελναν πρωτοχρονιάτικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν. Το πείραγμα αυτό μετατράπηκε με τον καιρό σε έθιμο.
Όποια και αν είναι η προέλευση, η Πρωταπριλιά ενσωματώθηκε στην Ελληνική παράδοση και μάλιστα απέκτησε ιδιαίτερη σημασία, αφού σε πολλά μέρη θεωρούν ότι όσο περισσότερους καταφέρει κανείς να ξεγελάσει, τόσο  καλύτερη τύχη και σοδειά θα έχει.